Ethische commissie

Visie over het levenseinde

In de missie van het AZ Herentals staat een duidelijk engagement naar de patiënt en zijn naaste omgeving voorop. Hieruit vloeit een streven naar kwaliteitsvolle zorg voor het levenseinde voort.

Goede levenseindezorg is altijd multidisciplinair. Dit betekent dat meerdere disciplines, zoals artsen, verpleegkundigen, sociaal werkers, psychologen en anderen samenwerken en overleggen. Dit om de best mogelijke zorg te verlenen aan de persoon die door ziekte geconfronteerd wordt met het naderende levenseinde. Binnen deze zorg hebben we ook aandacht voor de naasten van de patiënt, zowel tijdens de palliatieve en terminale fase als in de periode na het overlijden. Bovendien wordt het steeds belangrijker dat patiënten tijdig hun wensen en wil omtrent toekomstige zorg kunnen kenbaar maken.

We onderscheiden drie aandachtsterreinen binnen onze zorg voor het levenseinde: Vroegtijdige zorgplanning – Palliatieve zorg – Zorg voor de naasten na het overlijden.

Vroegtijdige zorgplanning

Vroegtijdige zorgplanning biedt de patiënt de mogelijkheid om in een open gesprek met zijn familie en zorgverleners de keuzes in verband met de zorg aan het einde van zijn leven te bespreken. Deze gesprekken zijn bedoeld om de vragen, de angsten en de waarden van mensen uit te klaren. Zo kan men hun welbevinden verbeteren door over- en/of onderbehandeling te voorkomen, en via een gezamenlijk beslissingsproces de interdisciplinaire zorg beter doen aansluiten bij de wensen en verwachtingen van de patiënt.
Deze gesprekken kunnen leiden tot het opstellen van een wilsverklaring, wat de formeel-juridische uiting is van de wil van de patiënt. Het AZ Herentals wil vragen met betrekking tot wilsverklaringen detecteren. Indien gewenst wordt hulp geboden bij het opstellen van deze wilsverklaringen.

Palliatieve zorg

Palliatieve zorg houdt een specifieke benadering en deskundigheid in die de kwaliteit van het leven verbetert voor patiënten en hun naasten die te maken hebben met een levensbedreigende aandoening.
Dit doet ze door het voorkomen en verlichten van lijden via vroegtijdige signalering en zorgvuldige beoordeling en behandeling van pijn en andere problemen van lichamelijke, psychosociale en spirituele aard (WHO, 2002). Het doel van palliatieve zorg is het bereiken van een zo hoog mogelijke kwaliteit van leven.

Binnen de palliatieve zorg:

  • hebben we vooral aandacht voor het leven, om de tijd die er nog is zo comfortabel en zinvol mogelijk te helpen maken
  • is er evenveel aandacht voor pijn- en symptoomcontrole als voor de psychosociale en spirituele aspecten
  • is interdisciplinair werken de regel om, zo gewenst, aan alle mogelijke noden van de patiënt en zijn naasten tegemoet te komen
  • is de dood een normaal, natuurlijk proces dat bij het leven hoort
  • geven we gespecialiseerd advies voor delicate ethische beslissingen via overleg met het palliatief support team en het ethisch comité
  • is er aandacht voor een goede informatieoverdracht bij een transfer van de patiënt naar een andere afdeling, naar de thuiszorg of thuisvervangend milieu, of naar een ander ziekenhuis

Palliatieve zorg kan reeds vroeg in het ziekteverloop opgestart worden, ook in combinatie met andere therapieën die levensverlengend en/of comfortgevend maar niet genezend zijn. In de stervensfase worden de patiënt en zijn naasten omkaderd met geïntensifieerde pijn- en symptoomcontrole, comfortzorg, psychologische en spirituele ondersteuning.

Zorg voor de naasten na het overlijden

Zorg voor het levenseinde omvat ten slotte ook zorg voor de patiënt en naasten na het overlijden. Deze begint in het AZ Herentals bij een respectvolle en esthetisch verantwoorde lijkverzorging op de ziekenkamer en de mogelijkheid tot begroeting in het mortuarium. De teamleden van het palliatief supportteam kunnen nazorg bieden aan de nabestaanden in de vorm van één of meerdere gesprekken.

Medisch begeleid sterven

De patiënt kan, samen met zijn naasten, in overleg met de behandelend specialist, huisarts en palliatief zorgteam, een weloverwogen keuze maken betreffende drie soorten beslissingen bij medisch begeleid sterven:

  • niet-behandelbeslissing(en): Het niet starten of het staken van mogelijks levensverlengende maar niet langer als zinvol of gewenst beschouwde behandelingen.
  • intensivering van pijn- en symptoomcontrole met een mogelijkheid tot palliatieve sedatie, waaronder we verstaan: het doelbewust verminderen van het bewustzijn van patiënten, zoveel als nodig om weerbarstige symptomen te controleren. In het AZ Herentals gebruiken we hiervoor een duidelijke procedure palliatieve sedatie. Hier vind je meer informatie over palliatieve sedatie in het AZ Herentals.
  • levensbeëindigend handelen door de arts op vraag van de patiënt (euthanasie). Het AZ Herentals wil de wet betreffende euthanasie op een zorgvuldige en zorgzame manier toepassen, met respect voor de vraag van de patiënt en voor de vrijheid van de arts. Daarvoor werd een procedure “Euthanasie” opgesteld.

Het AZ Herentals wil aangepaste zorg aan palliatieve patiënten verstrekken op elke afdeling. Het Palliatief Support Team ondersteunt, waar gevraagd, deze zorg en bevordert de palliatieve zorgcultuur door vorming en sensibilisering van het personeel in het algemeen en van referentieverpleegkundigen in het bijzonder. Het AZ Herentals wil ook aandacht schenken aan de beleving van de door de vele stervensprocessen geraakte zorgverlener via individueel support en vormen van intervisie.