Voorschrijven medische beeldvorming

Sinds 1 april 2014 is het substitutierecht voor radiologen van kracht: radiologen kunnen een aangevraagd onderzoek vervangen door een onderzoek dat meer aangewezen is volgens de richtlijnen voor goed gebruik van medische beeldvorming.

De radiologen hebben immers de meeste expertise wat betreft de verschillende modaliteiten zoals RX, echografie, CT en NMR. Eigenlijk betreft het een legalisering van iets wat door veel radiologen in de praktijk al gedaan werd (good clinical practice). Bovendien is de wet er gekomen omdat uit de dagelijkse praktijk blijkt dat de richtlijnen onvoldoende bekend zijn. Door de snelle vooruitgang van de technologie veranderen de richtlijnen ook en het is niet evident om als voorschrijver up-to-date te blijven en deze wijzigingen telkens te kennen. De bedoeling is ook dat de voorschrijver achteraf minder geconfronteerd wordt met een besluiteloos protocol omdat de radioloog verplicht een suboptimaal onderzoek heeft moeten uitvoeren. De radiologen wensen er vanuit hun expertise mee over te waken dat het budget medische beeldvorming optimaal gebruikt wordt in het belang van de patiënt en de volksgezondheid, dit in nauw overleg met de voorschrijvers.

In vele gevallen verandert er voor de voorschrijver niets. De voorschrijver zal de aanvraag voor een onderzoek blijven invullen zoals voorheen met klinische gegevens, met het vermoeden van een diagnose of de diagnostische vraagstelling en met het type onderzoek (cfr. de RIZIV bepalingen voor het aanvraagformulier radiologie). Het is aan te bevelen dat de voorschrijver, wanneer nodig of bij twijfel, zelf op voorhand contact opneemt met de radioloog om in een bepaalde klinische context het meest geëigende onderzoek aan te vragen. Op die manier kan het onderzoek van de patiënt onmiddellijk correct worden ingepland op het juiste toestel zonder eventuele vertraging in het diagnostisch proces.

Het nadeel dat de patiënt eventueel zou kunnen ondervinden is bij een CT-afspraak als de radioloog vaststelt dat er volgens de gegevens op de aanvraag een NMR-onderzoek moet uitgevoerd worden. Er zal dan organisatorisch moeten gezocht worden naar een nieuwe afspraak binnen een aanvaardbare periode, aangezien het meestal immers niet mogelijk is om meteen naar de NMR door te schuiven. Bijgevolg is er meer tijdverlies en ergernis voor de patiënt.

Deze wijziging in de planning heeft voor de patiënt wel het voordeel dat er een grotere garantie is dat het meest aangewezen onderzoek volgens de richtlijnen van goed gebruik van medische beeldvorming wordt aangewend en dat bovendien de patiënt niet wordt blootgesteld aan een eventueel nutteloze bestraling.